“Dé belangrijkste uitdaging voor de toekomst binnen de wereld van sensory science is in mijn ogen de evolutie van AI en de impact van AI op nieuwe productontwikkelingen door ingrediënten- en voedingsbedrijven en op klassieke consumententesten”, zegt Inge Dirinck van SENSTECH.

“Voor zowel ingrediëntenleveranciers, als voor voedingsbedrijven is sensorisch onderzoek onontbeerlijk.” Het SENSTECH, het Vlaams Adviescentrum voor Sensoriek van Voedingsmiddelen en Contactmaterialen geeft inzicht in de chemische achtergrond van het aroma van voedingsmiddelen en de geur van contactmaterialen. Dankzij bilaterale, confidentiële projecten en onderzoeksprojecten worden product- en procesinnovatie in voedings- en verpakkingsbedrijven gestimuleerd en geïmplementeerd.

Hoe belangrijk is sensorisch onderzoek voor de ingrediëntenleveranciers?

Inge Dirinck: “Binnen het sensorisch onderzoek hebben we enerzijds analytische sensorische testen, uitgevoerd door geselecteerde en getrainde experten, en anderzijds consumententesten ofwel hedonische testen, uitgevoerd door een grote groep van consumenten. Voor ingrediëntenleveranciers zijn beide types van sensorische testen belangrijk, net zoals voor voedingsbedrijven trouwens.”

Ziet u een verschuiving van sensorisch onderzoek door voedingsbedrijven naar ingrediëntenleveranciers?

“Ik zie niet echt een verschuiving. Voor zowel ingrediëntenleveranciers, als voor voedingsbedrijven is sensorisch onderzoek onontbeerlijk. Sensorische kwaliteit (vnl. smaak) van een voedingsproduct is nog steeds en sinds jaar en dag dé belangrijkste drijfveer voor consumenten om een voedingsproduct aan te kopen. Smaak is vooral belangrijk voor herhaalaankopen. Een eerste aankoop is soms een impulsaankoop en gebeurt vaak onder invloed van reclame of verpakking. Zowel ingrediëntenleveranciers als voedingsbedrijven zetten in op sensorische testen voor productontwikkeling, procesoptimalisatie en kwaliteitscontrole.”

Welke andere ontwikkelingen ziet u in het sensorisch onderzoek?

“Op het laatste Pangborn congres, een wereldcongres over sensorisch onderzoek, was er afgelopen zomer in Nantes veel aandacht voor artificiële intelligentie (AI) en virtual reality (VR). Tot voor kort konden we met geen enkel instrument de smaak van de consument meten, laat staan voorspellen, tenzij door consumententesten zoals preferentie- en acceptatietesten uit te voeren. Vandaag de dag zijn sensorische wetenschappers ervan overtuigd dat bruikbare data en AI meer en meer zullen ingezet worden om de smaak van de consument in kaart te brengen. De eerste voedingsproducten, die met behulp van AI ontwikkeld werden, zijn al op de markt. Ik weet niet hoe succesvol deze producten zijn binnen een specifieke targetmarkt.

De eerste vergelijkende studies hieromtrent moeten nog gepubliceerd worden. Toch is men ervan overtuigd dat AI productontwikkelingen in belangrijke mate zal versnellen. Virtual reality (VR) wordt vooral gebruikt om de klassieke hedonische testen te ondersteunen en de impact van een omgeving op de voorkeur of acceptatie van een consument te meten, door bijvoorbeeld bier te proeven in een virtueel café of te shoppen in een virtuele winkel en eye tracking toe te passen.”

Op welke momenten zouden ingrediëntenleveranciers en hun klanten bij de productontwikkeling en eenmaal het product op de markt sensorisch onderzoek uit moeten voeren?

“Bij co-creatie of ontwikkeling van nieuwe producten kunnen sensorische testen worden uitgevoerd. Vergeet ook niet dat bestaande producten vaak geoptimaliseerd worden na een sensorische benchmarking tussen eigen producten en concurrentiële producten. Vaak wordt de smaak van succesvolle targetproducten als referentie gebruikt, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van private labelproducten. Uiteraard worden consumententesten vaak uitgevoerd alvorens producten gelanceerd worden binnen een targetmarkt of doelgroep, zodat in laatste instantie nog aanpassingen aan ingrediënten, formulering, productieproces of verpakking kunnen worden uitgevoerd. Analytische sensorische testen zoals verschiltesten worden vaak gebruikt bij sensorische houdbaarheidstesten, waarbij de impact van de verpakking vaak zeer cruciaal blijkt te zijn.

Wanneer voedingsbedrijven zouden overschakelen naar meer duurzame, eventueel gerecycleerde of herbruikbare verpakkingsmaterialen, moeten ze volgens de Europese wetgeving duidelijk aantonen dat er geen impact is op de sensorische kwaliteit van het verpakt product. Dergelijke sensorische testen worden soms niet uitgevoerd, met alle gevolgen van dien, zoals dure terughaalacties, imagoschade en schadeclaims.”

Wat zijn de voornaamste uitdagingen bij sensorisch onderzoek?

“Voor SENSTECH is het vooral belangrijk om sensorische data van smaaktesten (van zowel expertenpanels als van consumentenpanels) én instrumentele data met elkaar te kunnen correleren. De expertise van SENSTECH is gebaseerd op de zogenaamde SAS-strategie (Sensoriek-Analytiek-Statistiek). Ook het linken van sensorische data van experten en sensorische data van consumenten via preference mapping kan interessant zijn om te begrijpen waarom consumenten bepaalde producten verkiezen en andere minder. De belangrijkste uitdaging voor de toekomst binnen de wereld van sensory science is in mijn ogen de evolutie van AI en de impact van AI op nieuwe productontwikkelingen door ingrediënten- en voedingsbedrijven en op klassieke consumententesten.”

www.senstech.be